زبان قرآن ( آیا قرآن تنها برای اعراب نازل شده است و یا همه مردم جهان؟ )
چرا
قرآن به زبان عربي نازل شد؟ پاسخ اين سؤال در پنج آيه از قرآن آمده است.
آية 4 سورة ابراهيم از قانوني كلي و عام در مورد ارسال رسل خبر مي دهد:
و ما هيچ پيامبري را جز به زبان قومش نفرستاديم تا بتواند احكام و معارف الهي را براي آنان بيان كند…
بر طبق اين آيه و به حكم عقل، نمي توان پيامبري آلماني، براي قومي عرب زبان فرستاد، زيرا در اين صورت مردم سخنان او را نمي فهمند و او نيز نمي تواند با آنان ارتباط مؤثري برقرار كند. آيات 198 و 199 سورة شعرا نيز در تأييد همين دليل عقلي آمده است:
و اگر آن ]قرآن[ را بر برخي از غير عرب زبان ها نازل مي كرديم و او آن را بر ايشان مي خواند، به آن ايمان نمي آوردند.
و باز در آية 44 سورة فصلت، همين مطلب با تعابيري ديگر مورد تأكيد قرار مي گيرد:
و اگر ما قرآن را به زبان عجمي ]غير عربي[ نازل مي كرديم، مي گفتند: چرا آيات آن به روشني بيان نشده است؟ آيا كتابي، و يا پيامبري عجمي براي امتي عربي؟!…
اگر قرآن به عنوان مثال به زبان چيني نازل شده بود، بر طبق اين آيه و باز به حكم عقل و وجدان بشري مردم عرب زبان حق داشتند كه اعتراض كنند و بگويند: « چرا آيات آن به روشني (و قابل فهم براي ما) بيان نشده است.»
حال آيا مردم چين كه فهم زبان عربي براي آنها فوق العاده دشوار است، حق ندارند بگويند: « چرا آيات قرآن به روشني بيان نشده است؟ آيا پيامبري يا كتابي عربي براي امتي چيني؟ » همينطور اگر ژاپني ها، كره اي ها، هندي ها، انگليسي ها، فرانسوي ها و… كه اكثريت مطلق جمعيت جهان را تشكيل مي دهند مدعي شوند كه قرآن فقط براي هدايت اعراب نازل شده است نه براي ما (زيرا زبان عربي براي ما روشن و قابل فهم نيست و فرهنگ ما نيز با فرهنگ اعراب فرسنگ ها فاصله دارد) چه پاسخي مي توان به آنها داد؟ خصوصا اگر مدعاي آنها با آية 7 سورة شوري تأييد شود:
و بدين گونه قرآن را به زبان عربي به سوي تو وحي كرديم تا مردم مكه و كساني را كه پيرامون آنند هشدار دهي و از روز گردآمدن خلق كه ترديدي در آن نيست بيم دهي….
آية فوق در تأييد اين مطلب كه پيامبر اسلام (به دليل عرب زبان بودن) فقط براي هدايت اعراب مبعوث شده و قرآن نيز فقط براي راهنمايي و انذار قوم عرب نازل گرديده است، صراحتي انكار ناشدني دارد[ 1] و اگر اين آيه را همراه با آيات ديگري كه پيش از اين آورديم قرائت كنيم و به دليل عقلي اي كه در آنها آمده است، توجه نماييم و فراموش نكنيم كه دليل عقلي تخصيص بردار نيست، آنگاه شك نخواهيم كرد كه به حكم عقل و صريح آيات، اسلام نمي تواند ديني جهاني باشد، زيرا مانيفيست آن به زباني است كه اكثريت مردم جهان قادر به فهم آن نيستند (بگذريم از اينكه حتي خود اعراب نيز در فهم قرآن درمانده و به ده ها فرقه تقسيم شده اند) و اينجاست كه آية اول سورة فرقان نه تنها خود مشكل عقلي پيدا مي كند، بلكه در تناقضي آشكار با آيات ديگر ظاهر مي شود:
مبارك بزرگ است خدايي كه فرقان قرآن را بر بنده اش نازل كرد تا هشداردهندة جهانيان باشد.
طبق اين آيه (و بنا به ادعاي مسلمانان) ، قرآن براي انذار و هدايت همة مردم جهان نازل شده و اين با توجه به مطالبي كه در پيش آمد، مورد قبول نيست. ممكن است بگوييد كه مردم سراسر جهان مي توانند (و مي بايد) زبان عربي را بياموزند تا قادر به فهم آيات قرآن شوند. اما پذيرش اين سخن چندان آسان نيست، زيرا:
آيا مي توان همه مردم جهان را موظف به فراگيري زبان عربي كرد؟
آيا مي توان از همة مردم جهان خواست تا سال هاي طولاني ازعمر خود را صرف تحقيق در اين امور و فراگيري مقدمات لازم براي فهم و تفسير قرآن كنند؟ (فراموش نكنيد كه در اينجا پاي انتخاب دين و کشف راه سعات در ميان است، و در چنين موقعيتي پيروي و تقليد از فهم ديگران، منع عقلي، شرعي، وجداني و اخلاقي دارد).
ممكن است بگوييد كه معارف قرآن فقط در قالب زبان عربي قابل بيان بوده و
زبان هاي ديگر ظرفيت بيان آن حقايق و معارف را نداشته و ندارند، اما اين صرفا يك ادعاي غيرقابل اثبات و بلكه واضح البطلان است.
كداميك از حقايق يا معارف قرآن به هيچ وجه با زبان چيني يا ژاپني يا ... قابل بيان نيست؟ حتي اگر فرض کنيم که بعضي از مفاهيمي که مورد نظر خدا بوده فقط در زبان عربي معادل واژگاني داشته است (مانند واژه الله) باز هم مشکلي پيش نمي آمد، زيرا امکان استفاده از اين لغات (در موارد ضروري) وجود داشت. مگر در همين قرآن کنوني کلمات خارجي و بيگانه به کار نرفته است؟
اكنون فرض كنيد كه ما براي تبليغ اسلام و قرآن در ميان ژاپني ها، چيني ها و يا هندي ها (و دعوت آنها به آخرين دين الهي) ادعا مي كنيم كه قرآن معجزه است. در مقابل چنين مدعايي آنها مي پرسند: كجاي قرآن معجزه است؟ آنگاه مجبور مي شويم به آنها بگوييم: اگر مي خواهيد به اعجاز قرآن پي ببريد و متوجه شويد كه اين كتاب حقيقتا از طرف خدا نازل شده است، بايد حداقل پنج تا ده سال از عمر خود را صرف آموختن زبان و ادبيات عرب كنيد و با انواع فنون و صناعات ادبي و قواعد اصولي و تفسيري و… آشنا شويد تا پس از آن با خواندن متن قرآن بفهميد كه اين كتاب نمي تواند ساختة ذهن و زبان بشر باشد! مخاطبان خواهند پرسيد: از كجا معلوم كه ما پس از صرف سال ها از وقت و عمر گرانب هاي خود و آموختن زبان و ادبيات عرب، با تأمل در قرآن به اين نتيجه برسيم كه اين كتاب، معجزة
آسماني است؟ با كدام انگيزه و محرك، تلاشي جدي و بي وقفه را جهت فراگيري مقدمات فهم قرآن شروع كنيم؟ چه تضميني وجود دارد كه با قبول اين پيشنهاد و اجراي آن به نتيجة مثبت مي رسيم و سال ها از عمرمان بيهوده ضايع نخواهد شد؟ اين شك و ترديدها و سؤالات، از آنجا قوت مي گيرد كه مي بينيم در ميان خود اعراب، بسياري از دانشمندان علوم مختلف و اديبان و شاعران و نويسندگان و سخنوران برجسته وجود دارند كه نه تنها قرآن را معجزه نمي دانند، بلكه معتقد به وجود انواع و اقسام ضعف هاي ادبي و محتوايي در اين كتاب هستند. آيا مي توان همه آنها را متهم به عناد و لجاج و بي انصافي و نفهمي و ... کرد؟
ثانيا ترجمة قرآن حتي اگر دقيق و كامل باشد، بنا به ادعاي همة عالمان و مفسران قرآن، جنبة اعجازي آن را از بين مي برد. به عبارت ديگر صرفنظر از اينكه متن اصلي و عربي قرآن واقعا معجزه هست يا نيست، اين مسلم است كه ترجمه هاي قرآن به هيچ وجه نمي توانند حاكي از اعجاز آن باشند، بنابراين اگر قرآن را به عنوان مثال به زبان تركي آذربايجاني ترجمه كنند، مردم آذربايجان با خواندن اين ترجمه هرگز به اعجاز قرآن، { البته با اين فرض كه واقعا اعجازي در كار باشد} پي نمي برند و در ضمن بسياري از مطالب آن را به دليل ضعف ها و نقائص غير قابل اجتناب در ترجمه آن طور كه بايد نمي فهمند.
توجه کنيد که وقتي مخالفان قرآن با استناد به همين ترجمه ها به نقد قرآن مي پردازند و از محتواي اين کتاب اشکال مي گيرند، مسلمانان در پاسخ مي گويند: سئوالات و اشکالات شما در اثر ناآشنايي با زبان و ادبيات عرب و قواعد فهم و تفسير قرآن به وجود آمده است، اگر با زبان عربي آشنا بوديد و مقدمات لازم فهم و تفسير قرآن را مي دانستيد و به خود متن مراجعه مي کرديد (نه به ترجمه هاي آن)، اين سئوالات و اشکالات برايتان به وجود نمي آمد!
اكنون ببينيم مشكل عربي بودن زبان قرآن در منابع علوم قرآني چگونه حل شده است. آقاي حسين جوان آراسته در كتاب « درس نامه علوم قرآني 2 » ابتدا مي گويند :
ارسال رسولان و پيامبران الهي به سوي اقوام و ملت هاي مختلف جز به زبان آنها صورت نگرفته و اين همزباني هر پيامبر با قوم خويش يك اصل كلي و فراگير بوده است ... اين قاعده كلي در ارسال رسل الهي، در زمينه انزال كتب آسماني نيز جاري گشته است ...
بنابراين عربي بودن قرآن امري طبيعي بوده است، چرا كه پيامبر [اسلام] از ميان قومي مبعوث به رسالت گشت كه زبانشان عربي بود. ( ص 49و 50 )
تا اينجا سخن ايشان به شرطي درست و منطقي است كه رسالت پيامبر و قرآن را مخصوص مردم عرب زبان بدانند، ولي ايشان ناگهان در ادامه سخن مي گويند:
اين امر (يعني عربي بودن زبان پيامبر اسلام و كتاب قرآن) منافاتي با رسالت جهاني و دعوت همگاني او كه براي همه عصرها و نسل هاست و هدايتگري كتابش كه « هدی للناس » است ندارد (ص 50 )
آنگاه براي توجيه آيه 7 سوره شوري كه مي گويد: « و بدينگونه قرآن عربي به سوي تو وحي كرديم تا مردم مكه و كساني را كه پيرامون آنند هشدار دهي » چنين ادامه مي دهند:
هشدار به مردم مكه كه در سوره شوري آمده است تنها از اين جهت است كه پيامبر در مراحل اوليه حركت جهاني خود مأمور به هدايت بستگان، نزديكان و مردم منطقه خويش است، معقول نيست كه پيامبري به هدايت و ارشاد مأمور گردد، آنگاه كتابي را كه مردم با زبان آن بيگانه اند، به آنان عرضه نمايد (ص 50 )
اما در اينجا يك پرسش مهم پاسخ مي طلبد و آن اينكه آيا آن « اصل فراگیر» و « قاعده کلی » که می گوید: « زبان پيامبر و كتاب آسماني بايد با زبان قوم يكي باشد تا مردم در فهم تعاليم وحي دچار مشكل نشوند » فقط مخصوص اوايل دوران رسالت است و پس از اينكه بستگان و نزديكان و مردم منطقه زندگي پيامبر هدايت شدند و نوبت به هدايت مردم كشورها و مناطق ديگر با زبان هايي ديگر رسيد، قاعده كلي تعطيل مي شود و ضرورت همزباني از بين مي رود؟ آيا اين مدعا كه: « معقول نيست كه پيامبري به هدايت و ارشاد مأمور گردد و آنگاه كتابي را كه مردم با زبان آن بيگانه اند، به آنان عرضه كند » فقط مخصوص عرب زبان ها است و شامل مردم اقوام ديگر با زبان هاي ديگر نمي شود؟
آقاي آراسته جوان براي عربي بودن زبان قرآن توجيه ديگري هم مي آورند كه خواندني است:
در مورد عربي بودن قرآن به اين واقعيت نيز بايد توجه شود كه زبانشناسان عقیده دارند که زبان عربی از دامنه و گستره ای بسیار وسیع برخوردار است و از اين جهت برساير زبان ها تفوق و برتري دارد. به عنوان مثال افعال در زبان عربي به جاي شش صيغه، چهارده صيغه دارند؛ تمام اسم ها مونث و مذكر دارند و افعال و ضماير و صفت ها هم مطابق آنها مي باشند. فراواني مفردات و اشتقاق كلمات، دستور زبان و فصاحت و بلاغت آن نيز اين زبان را از ديگر زبان ها متمايز مي سازد. (ص 50 )
در اين مورد دو نكته مهم قابل تأمل است:
الف) كدام زبانشناسان و چگونه توانسته اند با مقايسه ده ها و صدها زبان در سراسر جهان و با در نظر گرفتن همه معيارهاي لازم (نه فقط تعداد صيغه هاي فعل و مونث و مذكر بودن اسم ها و ...) حكم به برتري و تفوق زبان عربي بر ساير زبان ها بدهند؟ نكند منظور ايشان زبانشناسان مسلمان و مومني هستند كه فقط به زبان عربي و يا حداكثر يك يا دو زبان ديگر احاطه دارند؟!
ب) اصولا برتر بودن زبان عربي نسبت به ساير زبان ها (حتي اگر مدعايي درست باشد) چه ربطي به مشكلات مطرح شده دارد؟
پرسش اصلي اين است كه مردم غيرعرب (مثل چيني ها يا سوئدي ها) چگونه مي توانند توسط پيامبري (و يا كتابی) عرب زبان هدايت شوند؟ اصل ضرورت همزباني پيامبر (و كتاب آسماني) با قومي كه قرار است هدايت شود، كجا مي رود؟
اما سومين توجيه آقاي آراسته جوان واقعا حيرت انگيز است! ايشان ابتدا به آياتي از قرآن در مورد عربي بودن زبان قرآن اشاره مي كنند كه دو نمونه آنها به قرار ذيل اند:
ما آن را قرآن عربي نازل كرديم، باشد كه بينديشيد (آيه 2 سوره يوسف)
ما آن را قرآن عربي قرار داديم، باشد كه بينديشيد (ايه 3 سوره زخرف)
آنگاه در ادامه مي گويند:
دو آيه سوره يوسف و زخرف گوياي اين حقيقتند كه كسوت عربيت مستند به خداوند است و اوست كه معنا و محتواي قرآن را در پوشش لفظ عربي نازل فرموده است تا قابل تعقل و تأمل باشد (ص 51 )
عجبا! يعني اگر قرآن به زبان فارسي يا انگليسي يا چيني نازل مي شد، قابل تعقل و تأمل و تدبر نبود؟ آيا اگر خداوند براي مردم آلمان كتابي آسماني با زبان آلماني نازل مي كرد، مردم آلمان نمي توانستند در مضامين آن تعقل كنند؟ اگر كتاب غيرعربي براي عرب زبان ها غيرقابل تعقل و تأمل ولذا غيرقابل فهم باشد، كتاب غيرآلماني هم براي آلماني ها غيرقابل تعقل و تأمل ولذا نيز غیرقابل فهم خواهد بود!
چرا تبعيض؟!
ــــــــــــــــــــــــــ 1. آموختن زبان عربي در حدي كه آدمي بتواند قرآن را بفهمد و معنا كند، براي بسياري از مردم جهان كاري فوق العاده دشوار و مستلزم سال ها تلاش و كوشش مستمر و بي وقفه است. 2. براي فهم قرآن، آموختن زبان و ادبيات عرب به تنهايي كافي نيست، بلكه آشنايي وسيع و عميق با فرهنگ مردم عربستان در زمان نزول قرآن (هزار و چهارصد سال پيش)، حوادث تاريخي و شأن نزول ها، قرائن حاليه و مقاليه، قواعد اصولي و تفسيري و… نيز لازم است. 3. اگر قرار بود آخرين كتاب آسماني به زباني خاص نازل شود و مردم كشورهاي ديگر مجبور به فراگيري آن زبان شوند، چرا خداوند آخرين پيامبر را از ميان مردم چين برنگزيد و آخرين كتاب آسماني را به زبان چيني نازل نكرد تا معارف آن براي عدة بيشتري از مردم جهان (چين و كشورهاي آسياي جنوب شرقي) قابل فهم باشد و عرب ها كه جمعيتي بسيار كمتر دارند، مجبور به آموختن زبان چيني شوند؟ آيا اين به حكمت و عدالت نزديكتر نبود؟ 4. آيا خدا نمي توانست در زمان واحد (يعني در دوران پيامبر اسلام) براي هريك از امت ها پيامبري از ميان خودشان برگزيند و مضامين اصلي و ريشه اي قرآن را در كتاب هايي به زبان هاي مختلف نازل كند (و مضامين حاشيه اي و فرعي را مطابق فرهنگ همان مردم بيان نمايد)، تا مشكل فهم كتاب آسماني براي مردمي كه به زبان هاي ديگر صحبت مي كنند، پيش نيايد؟ آيا خدا نمي توانست براي مردم ژاپن، پيامبري از ميان خودشان برگزيند و كتابي آسماني به زبان ژاپني ها نازل كند و همين كار را براي مردم چين، آمريكا، انگليس، هند، ايران، فرانسه، آلمان و كشورها و ملت هاي ديگر كند؟ آيا غير منطقي نيست كه خدا كتابي به زبان و فرهنگ عربي نازل كند و سپس از مردم سراسر جهان با صدها زبان و فرهنگ ديگر _ كه گاه فاصله شان با زبان و فرهنگ عرب مصافتي ناپيمودني است _ بخواهد كه به آن كتاب ايمان بياورند و محتواي آن را بفهمند و به آن عمل كنند، در حالي كه حتي خود اعراب در فهم آن كتاب مشكل دارند؟ 5. مسلمانان مدعي هستند كه: قرآن كلام الهي و معجزة جاودان اسلام است، اما فقط افرادي كه آشنايي وسيع و عميق با زبان و ادبيات عرب و اصول و قواعد فصاحت و بلاغت و انواع فنون و صناعات ادبي در اين زبان دارند، پي به اعجاز آن مي برند. 6. چطور ممكن است كه ديني براي همة مردم جهان نازل شود، اما معجزة آن به گونه اي باشد كه اكثريت قريب به اتفاق مردم جهان قادر به تصديق آن نباشند و در نتيجه پيروان آن براي تبليغ دين خود، مجبور شوند كه به مخالفان وعدة سر خرمن دهند؟ چگونه ممكن است ديني جهاني باشد، اما تعاليم آن به زباني نازل شود كه براي بيشتر مردم جهان غير قابل فهم است؟ فراموش نكنيد كه ترجمة قرآن به زبان هاي ديگر نيز نمي تواند مشكلي را حل كند، زيرا اولا ترجمة قرآن به گونه اي كه كاملا دقيق و بي عيب و نقص و وفادار به متن باشد، امكانپذير نيست و اين واقعيت، هم مورد قبول و اعتراف خود مسلمانان است و هم پشتوانه هاي علمي و زبان شناختي دارد.
[1 ] آية 92 سورة انعام نيز گواه ديگري است بر اينکه قرآن فقط براي اعراب مکه و اطراف آن (حجاز) نازل شده است: « و این (قرآن) خجسته کتابي است که ما آن را فرو فرستاديم... تا مردم مکه و کساني را که پيرامون آنند ، هشدار دهي. »
منتشر شده توسط زندیق
http://www.zandiq.com/
و ما هيچ پيامبري را جز به زبان قومش نفرستاديم تا بتواند احكام و معارف الهي را براي آنان بيان كند…
بر طبق اين آيه و به حكم عقل، نمي توان پيامبري آلماني، براي قومي عرب زبان فرستاد، زيرا در اين صورت مردم سخنان او را نمي فهمند و او نيز نمي تواند با آنان ارتباط مؤثري برقرار كند. آيات 198 و 199 سورة شعرا نيز در تأييد همين دليل عقلي آمده است:
و اگر آن ]قرآن[ را بر برخي از غير عرب زبان ها نازل مي كرديم و او آن را بر ايشان مي خواند، به آن ايمان نمي آوردند.
و باز در آية 44 سورة فصلت، همين مطلب با تعابيري ديگر مورد تأكيد قرار مي گيرد:
و اگر ما قرآن را به زبان عجمي ]غير عربي[ نازل مي كرديم، مي گفتند: چرا آيات آن به روشني بيان نشده است؟ آيا كتابي، و يا پيامبري عجمي براي امتي عربي؟!…
اگر قرآن به عنوان مثال به زبان چيني نازل شده بود، بر طبق اين آيه و باز به حكم عقل و وجدان بشري مردم عرب زبان حق داشتند كه اعتراض كنند و بگويند: « چرا آيات آن به روشني (و قابل فهم براي ما) بيان نشده است.»
حال آيا مردم چين كه فهم زبان عربي براي آنها فوق العاده دشوار است، حق ندارند بگويند: « چرا آيات قرآن به روشني بيان نشده است؟ آيا پيامبري يا كتابي عربي براي امتي چيني؟ » همينطور اگر ژاپني ها، كره اي ها، هندي ها، انگليسي ها، فرانسوي ها و… كه اكثريت مطلق جمعيت جهان را تشكيل مي دهند مدعي شوند كه قرآن فقط براي هدايت اعراب نازل شده است نه براي ما (زيرا زبان عربي براي ما روشن و قابل فهم نيست و فرهنگ ما نيز با فرهنگ اعراب فرسنگ ها فاصله دارد) چه پاسخي مي توان به آنها داد؟ خصوصا اگر مدعاي آنها با آية 7 سورة شوري تأييد شود:
و بدين گونه قرآن را به زبان عربي به سوي تو وحي كرديم تا مردم مكه و كساني را كه پيرامون آنند هشدار دهي و از روز گردآمدن خلق كه ترديدي در آن نيست بيم دهي….
آية فوق در تأييد اين مطلب كه پيامبر اسلام (به دليل عرب زبان بودن) فقط براي هدايت اعراب مبعوث شده و قرآن نيز فقط براي راهنمايي و انذار قوم عرب نازل گرديده است، صراحتي انكار ناشدني دارد[ 1] و اگر اين آيه را همراه با آيات ديگري كه پيش از اين آورديم قرائت كنيم و به دليل عقلي اي كه در آنها آمده است، توجه نماييم و فراموش نكنيم كه دليل عقلي تخصيص بردار نيست، آنگاه شك نخواهيم كرد كه به حكم عقل و صريح آيات، اسلام نمي تواند ديني جهاني باشد، زيرا مانيفيست آن به زباني است كه اكثريت مردم جهان قادر به فهم آن نيستند (بگذريم از اينكه حتي خود اعراب نيز در فهم قرآن درمانده و به ده ها فرقه تقسيم شده اند) و اينجاست كه آية اول سورة فرقان نه تنها خود مشكل عقلي پيدا مي كند، بلكه در تناقضي آشكار با آيات ديگر ظاهر مي شود:
مبارك بزرگ است خدايي كه فرقان قرآن را بر بنده اش نازل كرد تا هشداردهندة جهانيان باشد.
طبق اين آيه (و بنا به ادعاي مسلمانان) ، قرآن براي انذار و هدايت همة مردم جهان نازل شده و اين با توجه به مطالبي كه در پيش آمد، مورد قبول نيست. ممكن است بگوييد كه مردم سراسر جهان مي توانند (و مي بايد) زبان عربي را بياموزند تا قادر به فهم آيات قرآن شوند. اما پذيرش اين سخن چندان آسان نيست، زيرا:
آيا مي توان همه مردم جهان را موظف به فراگيري زبان عربي كرد؟
آيا مي توان از همة مردم جهان خواست تا سال هاي طولاني ازعمر خود را صرف تحقيق در اين امور و فراگيري مقدمات لازم براي فهم و تفسير قرآن كنند؟ (فراموش نكنيد كه در اينجا پاي انتخاب دين و کشف راه سعات در ميان است، و در چنين موقعيتي پيروي و تقليد از فهم ديگران، منع عقلي، شرعي، وجداني و اخلاقي دارد).
ممكن است بگوييد كه معارف قرآن فقط در قالب زبان عربي قابل بيان بوده و
زبان هاي ديگر ظرفيت بيان آن حقايق و معارف را نداشته و ندارند، اما اين صرفا يك ادعاي غيرقابل اثبات و بلكه واضح البطلان است.
كداميك از حقايق يا معارف قرآن به هيچ وجه با زبان چيني يا ژاپني يا ... قابل بيان نيست؟ حتي اگر فرض کنيم که بعضي از مفاهيمي که مورد نظر خدا بوده فقط در زبان عربي معادل واژگاني داشته است (مانند واژه الله) باز هم مشکلي پيش نمي آمد، زيرا امکان استفاده از اين لغات (در موارد ضروري) وجود داشت. مگر در همين قرآن کنوني کلمات خارجي و بيگانه به کار نرفته است؟
اكنون فرض كنيد كه ما براي تبليغ اسلام و قرآن در ميان ژاپني ها، چيني ها و يا هندي ها (و دعوت آنها به آخرين دين الهي) ادعا مي كنيم كه قرآن معجزه است. در مقابل چنين مدعايي آنها مي پرسند: كجاي قرآن معجزه است؟ آنگاه مجبور مي شويم به آنها بگوييم: اگر مي خواهيد به اعجاز قرآن پي ببريد و متوجه شويد كه اين كتاب حقيقتا از طرف خدا نازل شده است، بايد حداقل پنج تا ده سال از عمر خود را صرف آموختن زبان و ادبيات عرب كنيد و با انواع فنون و صناعات ادبي و قواعد اصولي و تفسيري و… آشنا شويد تا پس از آن با خواندن متن قرآن بفهميد كه اين كتاب نمي تواند ساختة ذهن و زبان بشر باشد! مخاطبان خواهند پرسيد: از كجا معلوم كه ما پس از صرف سال ها از وقت و عمر گرانب هاي خود و آموختن زبان و ادبيات عرب، با تأمل در قرآن به اين نتيجه برسيم كه اين كتاب، معجزة
آسماني است؟ با كدام انگيزه و محرك، تلاشي جدي و بي وقفه را جهت فراگيري مقدمات فهم قرآن شروع كنيم؟ چه تضميني وجود دارد كه با قبول اين پيشنهاد و اجراي آن به نتيجة مثبت مي رسيم و سال ها از عمرمان بيهوده ضايع نخواهد شد؟ اين شك و ترديدها و سؤالات، از آنجا قوت مي گيرد كه مي بينيم در ميان خود اعراب، بسياري از دانشمندان علوم مختلف و اديبان و شاعران و نويسندگان و سخنوران برجسته وجود دارند كه نه تنها قرآن را معجزه نمي دانند، بلكه معتقد به وجود انواع و اقسام ضعف هاي ادبي و محتوايي در اين كتاب هستند. آيا مي توان همه آنها را متهم به عناد و لجاج و بي انصافي و نفهمي و ... کرد؟
ثانيا ترجمة قرآن حتي اگر دقيق و كامل باشد، بنا به ادعاي همة عالمان و مفسران قرآن، جنبة اعجازي آن را از بين مي برد. به عبارت ديگر صرفنظر از اينكه متن اصلي و عربي قرآن واقعا معجزه هست يا نيست، اين مسلم است كه ترجمه هاي قرآن به هيچ وجه نمي توانند حاكي از اعجاز آن باشند، بنابراين اگر قرآن را به عنوان مثال به زبان تركي آذربايجاني ترجمه كنند، مردم آذربايجان با خواندن اين ترجمه هرگز به اعجاز قرآن، { البته با اين فرض كه واقعا اعجازي در كار باشد} پي نمي برند و در ضمن بسياري از مطالب آن را به دليل ضعف ها و نقائص غير قابل اجتناب در ترجمه آن طور كه بايد نمي فهمند.
توجه کنيد که وقتي مخالفان قرآن با استناد به همين ترجمه ها به نقد قرآن مي پردازند و از محتواي اين کتاب اشکال مي گيرند، مسلمانان در پاسخ مي گويند: سئوالات و اشکالات شما در اثر ناآشنايي با زبان و ادبيات عرب و قواعد فهم و تفسير قرآن به وجود آمده است، اگر با زبان عربي آشنا بوديد و مقدمات لازم فهم و تفسير قرآن را مي دانستيد و به خود متن مراجعه مي کرديد (نه به ترجمه هاي آن)، اين سئوالات و اشکالات برايتان به وجود نمي آمد!
اكنون ببينيم مشكل عربي بودن زبان قرآن در منابع علوم قرآني چگونه حل شده است. آقاي حسين جوان آراسته در كتاب « درس نامه علوم قرآني 2 » ابتدا مي گويند :
ارسال رسولان و پيامبران الهي به سوي اقوام و ملت هاي مختلف جز به زبان آنها صورت نگرفته و اين همزباني هر پيامبر با قوم خويش يك اصل كلي و فراگير بوده است ... اين قاعده كلي در ارسال رسل الهي، در زمينه انزال كتب آسماني نيز جاري گشته است ...
بنابراين عربي بودن قرآن امري طبيعي بوده است، چرا كه پيامبر [اسلام] از ميان قومي مبعوث به رسالت گشت كه زبانشان عربي بود. ( ص 49و 50 )
تا اينجا سخن ايشان به شرطي درست و منطقي است كه رسالت پيامبر و قرآن را مخصوص مردم عرب زبان بدانند، ولي ايشان ناگهان در ادامه سخن مي گويند:
اين امر (يعني عربي بودن زبان پيامبر اسلام و كتاب قرآن) منافاتي با رسالت جهاني و دعوت همگاني او كه براي همه عصرها و نسل هاست و هدايتگري كتابش كه « هدی للناس » است ندارد (ص 50 )
آنگاه براي توجيه آيه 7 سوره شوري كه مي گويد: « و بدينگونه قرآن عربي به سوي تو وحي كرديم تا مردم مكه و كساني را كه پيرامون آنند هشدار دهي » چنين ادامه مي دهند:
هشدار به مردم مكه كه در سوره شوري آمده است تنها از اين جهت است كه پيامبر در مراحل اوليه حركت جهاني خود مأمور به هدايت بستگان، نزديكان و مردم منطقه خويش است، معقول نيست كه پيامبري به هدايت و ارشاد مأمور گردد، آنگاه كتابي را كه مردم با زبان آن بيگانه اند، به آنان عرضه نمايد (ص 50 )
اما در اينجا يك پرسش مهم پاسخ مي طلبد و آن اينكه آيا آن « اصل فراگیر» و « قاعده کلی » که می گوید: « زبان پيامبر و كتاب آسماني بايد با زبان قوم يكي باشد تا مردم در فهم تعاليم وحي دچار مشكل نشوند » فقط مخصوص اوايل دوران رسالت است و پس از اينكه بستگان و نزديكان و مردم منطقه زندگي پيامبر هدايت شدند و نوبت به هدايت مردم كشورها و مناطق ديگر با زبان هايي ديگر رسيد، قاعده كلي تعطيل مي شود و ضرورت همزباني از بين مي رود؟ آيا اين مدعا كه: « معقول نيست كه پيامبري به هدايت و ارشاد مأمور گردد و آنگاه كتابي را كه مردم با زبان آن بيگانه اند، به آنان عرضه كند » فقط مخصوص عرب زبان ها است و شامل مردم اقوام ديگر با زبان هاي ديگر نمي شود؟
آقاي آراسته جوان براي عربي بودن زبان قرآن توجيه ديگري هم مي آورند كه خواندني است:
در مورد عربي بودن قرآن به اين واقعيت نيز بايد توجه شود كه زبانشناسان عقیده دارند که زبان عربی از دامنه و گستره ای بسیار وسیع برخوردار است و از اين جهت برساير زبان ها تفوق و برتري دارد. به عنوان مثال افعال در زبان عربي به جاي شش صيغه، چهارده صيغه دارند؛ تمام اسم ها مونث و مذكر دارند و افعال و ضماير و صفت ها هم مطابق آنها مي باشند. فراواني مفردات و اشتقاق كلمات، دستور زبان و فصاحت و بلاغت آن نيز اين زبان را از ديگر زبان ها متمايز مي سازد. (ص 50 )
در اين مورد دو نكته مهم قابل تأمل است:
الف) كدام زبانشناسان و چگونه توانسته اند با مقايسه ده ها و صدها زبان در سراسر جهان و با در نظر گرفتن همه معيارهاي لازم (نه فقط تعداد صيغه هاي فعل و مونث و مذكر بودن اسم ها و ...) حكم به برتري و تفوق زبان عربي بر ساير زبان ها بدهند؟ نكند منظور ايشان زبانشناسان مسلمان و مومني هستند كه فقط به زبان عربي و يا حداكثر يك يا دو زبان ديگر احاطه دارند؟!
ب) اصولا برتر بودن زبان عربي نسبت به ساير زبان ها (حتي اگر مدعايي درست باشد) چه ربطي به مشكلات مطرح شده دارد؟
پرسش اصلي اين است كه مردم غيرعرب (مثل چيني ها يا سوئدي ها) چگونه مي توانند توسط پيامبري (و يا كتابی) عرب زبان هدايت شوند؟ اصل ضرورت همزباني پيامبر (و كتاب آسماني) با قومي كه قرار است هدايت شود، كجا مي رود؟
اما سومين توجيه آقاي آراسته جوان واقعا حيرت انگيز است! ايشان ابتدا به آياتي از قرآن در مورد عربي بودن زبان قرآن اشاره مي كنند كه دو نمونه آنها به قرار ذيل اند:
ما آن را قرآن عربي نازل كرديم، باشد كه بينديشيد (آيه 2 سوره يوسف)
ما آن را قرآن عربي قرار داديم، باشد كه بينديشيد (ايه 3 سوره زخرف)
آنگاه در ادامه مي گويند:
دو آيه سوره يوسف و زخرف گوياي اين حقيقتند كه كسوت عربيت مستند به خداوند است و اوست كه معنا و محتواي قرآن را در پوشش لفظ عربي نازل فرموده است تا قابل تعقل و تأمل باشد (ص 51 )
عجبا! يعني اگر قرآن به زبان فارسي يا انگليسي يا چيني نازل مي شد، قابل تعقل و تأمل و تدبر نبود؟ آيا اگر خداوند براي مردم آلمان كتابي آسماني با زبان آلماني نازل مي كرد، مردم آلمان نمي توانستند در مضامين آن تعقل كنند؟ اگر كتاب غيرعربي براي عرب زبان ها غيرقابل تعقل و تأمل ولذا غيرقابل فهم باشد، كتاب غيرآلماني هم براي آلماني ها غيرقابل تعقل و تأمل ولذا نيز غیرقابل فهم خواهد بود!
چرا تبعيض؟!
ــــــــــــــــــــــــــ 1. آموختن زبان عربي در حدي كه آدمي بتواند قرآن را بفهمد و معنا كند، براي بسياري از مردم جهان كاري فوق العاده دشوار و مستلزم سال ها تلاش و كوشش مستمر و بي وقفه است. 2. براي فهم قرآن، آموختن زبان و ادبيات عرب به تنهايي كافي نيست، بلكه آشنايي وسيع و عميق با فرهنگ مردم عربستان در زمان نزول قرآن (هزار و چهارصد سال پيش)، حوادث تاريخي و شأن نزول ها، قرائن حاليه و مقاليه، قواعد اصولي و تفسيري و… نيز لازم است. 3. اگر قرار بود آخرين كتاب آسماني به زباني خاص نازل شود و مردم كشورهاي ديگر مجبور به فراگيري آن زبان شوند، چرا خداوند آخرين پيامبر را از ميان مردم چين برنگزيد و آخرين كتاب آسماني را به زبان چيني نازل نكرد تا معارف آن براي عدة بيشتري از مردم جهان (چين و كشورهاي آسياي جنوب شرقي) قابل فهم باشد و عرب ها كه جمعيتي بسيار كمتر دارند، مجبور به آموختن زبان چيني شوند؟ آيا اين به حكمت و عدالت نزديكتر نبود؟ 4. آيا خدا نمي توانست در زمان واحد (يعني در دوران پيامبر اسلام) براي هريك از امت ها پيامبري از ميان خودشان برگزيند و مضامين اصلي و ريشه اي قرآن را در كتاب هايي به زبان هاي مختلف نازل كند (و مضامين حاشيه اي و فرعي را مطابق فرهنگ همان مردم بيان نمايد)، تا مشكل فهم كتاب آسماني براي مردمي كه به زبان هاي ديگر صحبت مي كنند، پيش نيايد؟ آيا خدا نمي توانست براي مردم ژاپن، پيامبري از ميان خودشان برگزيند و كتابي آسماني به زبان ژاپني ها نازل كند و همين كار را براي مردم چين، آمريكا، انگليس، هند، ايران، فرانسه، آلمان و كشورها و ملت هاي ديگر كند؟ آيا غير منطقي نيست كه خدا كتابي به زبان و فرهنگ عربي نازل كند و سپس از مردم سراسر جهان با صدها زبان و فرهنگ ديگر _ كه گاه فاصله شان با زبان و فرهنگ عرب مصافتي ناپيمودني است _ بخواهد كه به آن كتاب ايمان بياورند و محتواي آن را بفهمند و به آن عمل كنند، در حالي كه حتي خود اعراب در فهم آن كتاب مشكل دارند؟ 5. مسلمانان مدعي هستند كه: قرآن كلام الهي و معجزة جاودان اسلام است، اما فقط افرادي كه آشنايي وسيع و عميق با زبان و ادبيات عرب و اصول و قواعد فصاحت و بلاغت و انواع فنون و صناعات ادبي در اين زبان دارند، پي به اعجاز آن مي برند. 6. چطور ممكن است كه ديني براي همة مردم جهان نازل شود، اما معجزة آن به گونه اي باشد كه اكثريت قريب به اتفاق مردم جهان قادر به تصديق آن نباشند و در نتيجه پيروان آن براي تبليغ دين خود، مجبور شوند كه به مخالفان وعدة سر خرمن دهند؟ چگونه ممكن است ديني جهاني باشد، اما تعاليم آن به زباني نازل شود كه براي بيشتر مردم جهان غير قابل فهم است؟ فراموش نكنيد كه ترجمة قرآن به زبان هاي ديگر نيز نمي تواند مشكلي را حل كند، زيرا اولا ترجمة قرآن به گونه اي كه كاملا دقيق و بي عيب و نقص و وفادار به متن باشد، امكانپذير نيست و اين واقعيت، هم مورد قبول و اعتراف خود مسلمانان است و هم پشتوانه هاي علمي و زبان شناختي دارد.
[1 ] آية 92 سورة انعام نيز گواه ديگري است بر اينکه قرآن فقط براي اعراب مکه و اطراف آن (حجاز) نازل شده است: « و این (قرآن) خجسته کتابي است که ما آن را فرو فرستاديم... تا مردم مکه و کساني را که پيرامون آنند ، هشدار دهي. »
منتشر شده توسط زندیق
http://www.zandiq.com/
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.